WMS – wydajny pomocnik magazyniera

SYSTEMY ZARZĄDZANIA

O tym, że potrzebny jest im WMS (Warehouse Management System), szefowie firm dowiadują się zazwyczaj zbyt późno. Dzieje się tak wtedy, gdy nie są już w stanie z pełną wydajnością realizować operacji magazynowych, gdy czas od założenia zamówienia do jego realizacji wydłuża się i gdy, w konsekwencji, uciekają klienci.

Przestrzeń magazynowa jest coraz droższa, WMS pozwala ją lepiej wykorzystać. WMS potrafi szybko uaktualniać stany magazynowe, jak również praktycznie wyeliminować kosztowne błędy zdarzające się często przy kompletowaniu towarów. Korzyści jest zresztą więcej. System daje sobie radę również z „problemem zwrotów”, co głównie dla firm działających w sektorze e-handlu ma olbrzymie znaczenie.

Jeszcze nie tak dawno temu WMS-y trafiały jedynie do dużych firm, teraz krąg zainteresowanych nimi poszerzył się o mniejszych odbiorców. Znajdują zastosowanie zarówno w magazynach tradycyjnych, jak i w półautomatycznych czy w pełni zautomatyzowanych. Zresztą zmieniały się one w ostatnich latach zarówno pod względem technologicznym, jak i pod względem ilości i rodzajów wspieranych procesów magazynowych. Niczym nadzwyczajnym nie jest już też współpraca WMS ze stosowanymi w firmach systemami informatycznymi, czymś zupełnie oczywistym jest to, że WMS staje się w istocie częścią systemu ERP, a zatem oprogramowania do kompleksowego zarządzania przedsiębiorstwem. Rozwiązania klasy WMS można integrować nie tylko z ERP, ale również TMS, systemami kurierskimi itp. Nadal zresztą WMS-y nie są produktami „zamkniętymi”, dostawcy systematycznie je unowocześniają.

Przestrzeń magazynowa jest coraz droższa, WMS pozwala ją lepiej wykorzystać (fot. ID Logistics)

Długa lista funkcji

Olbrzymia ilość pozycji asortymentowych, modele, wzory, rozmiary – to dość typowy obraz współczesnych magazynów. Do tego dochodzi rosnąca popularność e-handlu (już ponad połowa Polaków robi zakupy w sieci), co stawia przed gospodarzami magazynów dodatkowe zadania. Główne kwestie, które muszą być obsłużone przez WMS nowej generacji, to zwiększenie liczby klientów, jak również radykalne skrócenie czasu pozostającego w dyspozycji sklepów od momentu zamówienia towaru do momentu jego wysyłki. WMS-ami powinni zainteresować się też operatorzy (usługodawcy), obsługujący w swoich magazynach i terminalach codziennie dużą liczbę zróżnicowanych przesyłek, pochodzących od wielu nadawców i kierowanych do wielu odbiorców. Dostawcy zwracają uwagę również np. na znaczenie WMS w obsłudze coraz powszechniejszych procesów cross-dockingowych.

Przedstawiciele WDX podkreślają, jak istotne dla użytkownika jest to, by system informatyczny w magazynie optymalnie rejestrował ruch towarów i jednostek logistycznych w czasie rzeczywistym. Komunikacja WMS z pracownikami powinna być realizowana z wykorzystaniem terminala, bez użycia dokumentacji papierowej. Terminal weryfikuje i rejestruje kluczowe etapy realizacji zadań, a zarządzanie czasem i produktywnością personelu jest możliwe na podstawie twardych danych.

– Automatyzacja i optymalizacja poszczególnych operacji (np. przydział lokalizacji, przypisanie działań do pracowników, optymalizacja ścieżki kompletacji) oraz bieżąca wiedza o zaawansowaniu przebiegu procesów logistycznych pozwalają podejmować racjonalne decyzje. Dodatkowo rutynowe raporty mogą być generowane na podstawie z góry zadanych żądań – przypominają przedstawiciele WDX.

Dla detalistów ważne jest m.in. znalezienie nowych sposobów wspierania zamówień e-commerce poprzez zapewnienie opcji dodatkowych, ekspresowej wysyłki czy personalizacji (np. zapakowanie, usunięcie metki z ceną czy dodanie karty). Interesują ich również nowe technologie, które mogłyby pomóc w skutecznym zarządzaniu zwrotami będącymi trzecim kryterium zakupowym, które może być bardzo kosztowne i czasochłonne, oraz zapewnić synergię między cyfrowymi kanałami detalicznymi a sklepami stacjonarnymi. WMS coraz częściej muszą zatem sprostać wymogom związanym z omnichannel, zapewniać widoczność zapasów w czasie rzeczywistym, jak również efektywnie zarządzać takimi usługami, jak: wysyłka ze sklepu, click and collect, rezerwacja online i transfery między sklepami.

W sektorze e-commerce „plagą” są zwroty, np. w odzieżówce przekraczające 50% wolumenu zamawianych towarów. Podobnych problemów charakterystycznych dla e-handlu jest więcej, na co reagują twórcy WMS. Na przykład PSIwms, w wersji skonfigurowanej dla e-commerce, zawiera procesy zoptymalizowane pod ten rodzaj magazynów, np. wsparcie kompletacji jedno- i wielosztukowej, efektywną obsługę zwrotów (ułatwia klasyfikację zwrotów i kierowanie do kolejnych procesów), obsługę lokalizacji zawierających różne artykuły, rozłożenie artykułów podobnych na lokalizacjach oddalonych od siebie, optymalizację pakowania (dobór wielkości opakowania do zamówienia uwzględniający ciężar i wymiary artykułów). Dodatkowymi walorami są: prowadzenie inwentaryzacji ciągłej, a także blokowanie artykułów pod zamówienia.

W DataConsult (ExpertWMS) zwracają uwagę na to, jak WMS pomaga ograniczyć pomyłki w obszarze przyjęcia i wydania towarów. Rejestracja i ewidencja może odbywać się na urządzeniach mobilnych za pomocą kodów kreskowych lub tagów RFID, co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia błędu. Operator za pomocą specjalistycznego urządzenia mobilnego (lub bramki w przypadku RFID) zarządza zasobami (konkretne partie czy daty ważności), ma możliwość kontroli towaru lub surowca pod względem jakościowym i zaraportowania jego odpowiedniego statusu. WMS wspomaga również procesy etykietowania, organizuje pracę magazynierów poprzez przydzielanie im zadań na podstawie zdefiniowanych algorytmów czy rejestrowanie czynności dodatkowych. Pilnuje także realizacji zgodności zleceń produkcyjnych z zamówieniami. Ważne jest to, że WMS może zarządzać automatyką magazynową na różnych poziomach (np. regały przesuwne czy automaty windowe, przenośniki). Ważną funkcjonalnością WMS jest też możliwość ścisłej współpracy z urządzeniami zewnętrznymi, np. wagami czy systemami wizyjnymi lub świetlnymi.

Wykorzystanie WMS wiąże się bowiem ze zastosowaniem pełnej identyfikacji w zakresie produktów oraz ich lokalizacji (fot. Wanzl)

Siła modułów

Kluczowe wyzwania, które stawiane są przed nowoczesnymi systemami zarządzania magazynami, to m.in. usprawnienie przepływu informacji, oszczędności czasu pracy, minimalizacja wskaźnika błędów, a co najważniejsze – dopasowanie do rosnących z dnia na dzień potrzeb klienta. Swoistą wartością dodaną ma być też minimalizowanie magazynowej biurokracji, czyli ograniczenie liczby krążących dokumentów.

Wybrane funkcjonalności poszczególnych systemów są do siebie podobne, a rozwiązania mają charakter modułowy. W przypadku ExpertWMS to m.in. praca w czasie rzeczywistym (online), automatyczna identyfikacja (kody kreskowe, RFID, Voice, AR), zgodność z GS1, śledzenie parametrów towarów (data ważności, numer partii, numer serii itp.), zarządzanie towarami, lokalizacjami i nośnikami, wymiana danych z dowolnym systemem ERP, MES, TMS, systemami kurierskimi. WMS gwarantuje też pełną identyfikowalność towaru, jak również pozwala na sporządzanie pełnowymiarowych analiz, czy raportów. Pomaga w kontrolowaniu jakości, jest kluczowym elementem wspomagającym inwentaryzację. System może obsługiwać wiele magazynów, z indywidualną polityką w zakresie magazynowania, pozwala na jednoczesną pracę od kilku do nawet kilkudziesięciu terminali na zmianie.

Wśród kluczowych modułów Asiston WMS jego dostawca wymienia: moduł Magazyn (zawiera listę składowanych produktów, umożliwia przeglądanie i wyszukiwanie według ich kategorii); Raporty (aplikacja dostarcza informacje dotyczące przyjęć, wydań i przesunięć towarów); Wizualizacja (podgląd rozłożenia produktów, na planie magazynu kolorami zaznaczane są zapełnienia regałów, a w widoku szczegółowym poziomy segmentu z gniazdami i miejscami paletowymi) oraz Konfiguracja (moduł pozwala m.in. zarządzać strefami – możliwość określenia wszystkich regałów, półek oraz miejsc czyli lokalizacji w magazynie; możliwość określenia najkrótszej ścieżki). Z kolei w module Przyjęcia magazynowe znajdują się zamówienia, w których określono towary oczekujące na przyjęcie do magazynu. Za pomocą urządzeń skanujących weryfikowana jest zgodność dostawy towarów. Na ich podstawie generowany jest dokument przyjęcia zewnętrznego w systemie ERP. Jest też moduł Przesunięcia magazynowe (umożliwia przemieszczanie towarów lub materiałów pomiędzy regałami, poziomami, gniazdami i miejscami magazynu) oraz Wydania magazynowe (umożliwia zlokalizowanie i zeskanowanie kodów kreskowych na zamówionych produktach, dzięki czemu można zamknąć zlecenie i wygenerować dokument rozchodowujący).

Podobny charakter mają inne dostępne rozwiązania. Na przykład Feniks WMS zawiera też moduł spedycyjny obejmujący obsługę transportu własnego (tzw. ostatnia mila – obsługa tras). W grę wchodzi też obsługa logistyki towarów niebezpiecznych (ADR). Dostawca podkreśla, że WMS można zintegrować z systemami kurierskimi ponad 20 firm.

WMS-y stosowane sa zarówno w magazynach tradycyjnych, jak i zautomatyzowanych (fot. ES)

Wygoda i… pieniądze

DataConsult, na podstawie kilkudziesięciu wdrożeń WMS, definiuje kluczowe korzyści, jakie przynosi stosowanie systemu. Chodzi m.in. o świadomość logistyczną kadry kierowniczej (pracownicy zarządzający magazynem otrzymują narzędzie oraz wiedzę, jak wykorzystywać funkcjonalności systemu ExpertWMS do ciągłej obserwacji wydajności operacji logistycznych). Kierownik magazynu jest w stanie każdego dnia wychwycić ilość zrealizowanych zadań magazynowych. Dostępne analizy pracy magazynierów pozwalają weryfikować wąskie gardła w przepływie towarów przez magazyn). Istotne jest pełne traceability – wykorzystanie systemu WMS wiąże się bowiem z zastosowaniem pełnej identyfikacji w zakresie produktów oraz ich lokalizacji. Korzystając z WMS, użytkownik potrafi zidentyfikować produkt oraz prześledzić jego pełną historię od wejścia do magazynu aż do momentu odebrania go przez klienta końcowego. Użytkownicy doceniają także rolę monitorowania wydajności pracy procesów. W trakcie wdrożenia systemu WMS podstawowym elementem, który powinien być przeanalizowany przez dostawcę, jest właśnie schemat obsługiwanych procesów. Efektem projektu wdrożenia jest mapa operacji logistycznych, która pozwala identyfikować tzw. wskaźniki KPI. Prawidłowo stosowany WMS pozwala śledzić parametry wydajnościowe magazynu, np. ilość skompletowanych zamówień, ilość spakowanych paczek, czas realizacji zamówienia, wydajność pracownika w strefie kompletacji itp. Istotnym elementem jest również automatyzacja przepływu informacji.

Logifact Systems przedstawia swój WMS jako zaawansowany i dojrzały magazynowy system informatyczny. Przez lata rozwoju zostały w nim zaimplementowane cechy i funkcje umożliwiające zastosowanie do obsługi procesów logistycznych zróżnicowanych strategii magazynowych. Jest systemem elastycznym, pozwalającym na dobór najbardziej odpowiedniej strategii zarządzania do konkretnych potrzeb magazynu lub na zastosowanie w jednym magazynie kilku strategii jednocześnie. Wdrażany i eksploatowany jest w firmach o bardzo zróżnicowanych oczekiwaniach i potrzebach, wspiera zarówno pracę małych magazynów z niewielką załogą realizującą podstawowe operacje magazynowe i obsługującą umiarkowane wolumeny zleceń magazynowych, jak i największe na polskim rynku centra dystrybucyjne. – Program magazynowy jest przygotowany, aby w sposób spójny obsługiwać ogół procesów logistycznych, jakie zachodzą w magazynie, zarówno realizowanych manualnie, jak i przy udziale instalacji automatycznych. System WMS dzięki swojej elastyczności daje się łatwo dopasować do specyficznych potrzeb automatyki magazynowej, a także zintegrować w całościowo pojmowany system zarządzania magazynem. Zrealizowaliśmy liczne projekty wdrożenia systemu WMS, współpracując w tym zakresie z wieloma dostawcami systemów automatycznych. Projekty te obejmowały integrację z instalacjami automatycznymi, m.in. takimi jak: automaty do kompletacji, magazyny automatyczne, wózki systemowe, regały windowe, sortery, automatyczne instalacje transportowe (przenośniki, układnice, suwnice), urządzenia pomiarowe, wagi, aplikatory etykiet etc. – informują przedstawiciele Logifact Systems.

Dostawcy oprogramowania ochoczo prezentują liczby mające obrazować skuteczność rozwiązań. Wprawdzie dane te często dość znacząco się od siebie różnią, jednak ogólna wymowa liczb jest podobna. Dostawca oprogramowania Feniks WMS przedstawia kilka rezultatów wynikających z zastosowania tego rozwiązania po trzech miesiącach. Czas inwentaryzacji uległ skróceniu o 50%, a rozbieżności inwentaryzacyjne zredykowano z 12% do zera. Proces przyjęcia przyspieszono o 45%, a o 50% skrócił się czas kompletacji zamówienia. Dostawca programu zwraca uwagę na to, że szkolenie pracownika to zaledwie jeden dzień.

JMB Lab twierdzi natomiast, że po zastosowaniu oferowanego przez tę firmę systemu WMS o ponad 90% zmniejszyła się ilość pomyłek w wydaniach, a samo wydanie towaru jest o 53% szybsze niż wcześniej. O 7% spadła natomiast ilośc strat w towarze.

Bardziej „globalne” wskaźniki prezentuje dostawca oprogramowania WMS Reflex. Mowa o 20-proc. wzroście wydajności, 100-proc. automatyzacji zadań administracyjnych, jak również o skróceniu czasu szkolenia o 50%. Również ok. 50% zyskuje się na jakości i dokładności – twierdzi dostawca WMS Reflex.

Pomimo dość ewidentnych korzyści posiadacze magazynów mają nadal pewne obawy związane z inwestowaniem w tego rodzaju rozwiązania. Niektórych przekonują informacje o relatywnie krótkim czasie zwrotu takiej inwestycji. Dostawca Softlab WMS (Asseco) mówi, że zwrot taki w przypadku niektórych firm wynosi zaledwie 12–18 miesięcy. Inny dostawca oprogramowania, IBCS Poland, mówi, że zazwyczaj poważny zwrot z inwestycji następuje po 2–3 latach.

W istocie diabeł tkwi – jak to zwykle bywa – w szczegółach, w każdym przypadku sprawa ma charakter indywidualny, zależy od wielkości magazynu, obsługiwanego wolumenu odbiorców i dostawców, liczby zamówień itp. 

Przypisy